Günlük hayatımızda çok sık duyduğumuz, hepimizi çok yakından ilgilendiren, ekonomiyi ve yaşantımızı derinden etkileyen ancak birçoğumuzun aklında hala büyük bir muamma olan ve anlamının ne olduğunu tam olarak kestiremediğimiz bir olgudur enflasyon. Bununla beraber haberlerde ise ''enflasyon'' kelimesini duymadığımız gün yok neredeyse. Peki, enflasyon nedir?Markette etiketlere gelen zamdan maaş artışına, refah seviyesinden kiraların yıllık artışının belirlenmesine kadar her yerde karşımıza çıkan enflasyon neden bu kadar önemli ve neden bu kadar yer tutuyor gündemimizde?Bu sorulara yanıt vermeden evvel gelin öncelikle enflasyon nedir sorusunun teorik tanımına bakalım sonrasında ise sadece iki kelime ile aslında o kadar da kafa karıştırıcı bir tanımı olmadığını birlikte görelim.Enflasyon nedir sorusunun cevabı literatürde şöyle bir tanımla karşımıza çıkıyor; dolaşımda bulunan para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeni ile ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişine karşılık para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal sürecin adıdır.Hadi, şimdi bu tanımı biraz daha sadeleştirelim;Özetle; mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyinin yükselmesi, paranın satın alma gücünün düşmesi diyebiliriz. Ama en yalın ve akılda kalıcı tanımı ise kimimizin bilerek kimimizin de bilmeden kullandığı iki kelimeden ibaret; ''hayat pahalılığı.''Evet, hayat her zaman zorlu süreçler getiriyordu önümüze, hatta tarihte bununla ilgili birçok örnek de mevcuttur. Ancak 2020 yılının başlarında patlak veren ve dünyayı etkisi altına alan 'coronavirüs' nedeni ile yaşanan pandemi süreci sadece sağlığımızı değil maalesef dünya ekonomisini de alt üst ederek hayatlarımızı her anlamda etkilemiş bulunmaktadır.Ve belki de çok uzun zamandır enflasyon hiç bu kadar sarsıcı bir şekilde varlığını hissettirmemişti bize. İşte bu sebeptendir ki bugün geldiğimiz nokta tarihin en büyük enflasyon yani hayat pahalılığı dönemlerinden biri sayılabilecek düzeye ulaşmıştır.Konuyu toparlayacak olursak; literatürde tanımı uzun ve dolambaçlı yapılsa da yer yer ''canavar'' metaforuyla hayatlarımızdaki anlam ve etkisinin ne derece büyük olduğunun altı çizilen, halk dilinde hayat pahalılığı dediğimiz enflasyon aslında tam olarak tüketicinin ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlerin bedeline cebindeki parasının yetmemesi demektir.
Bir not eklemek lazım buraya. Dediğimiz gibi enflasyon, hayat pahalılığının ölçümlenmiş hali. İşte burada dikkat çeken soru şu olmalı: Nasıl ölçülüyor? Sonuçlar sağlıklı mı?
Örneğin Türkiye'de kış günü kömür, soba gibi ürünler yerine, masa tenisi topunun... Yaz günlerinde kar zincirinin enflasyon sepetinde olduğunu düşünürsek, sanki sonuç çok da sağlıklı durmuyor. O yüzden enflasyon tanımları genelde hükümetin enflasyonu ve halkın gerçek enflasyonu diye yorumlanıyor.
Halkın cebine yansıyan enflasyon yükünü hafifletmek ise hem maliyenin, hem de para politikalarını üreten Merkez Bankası'nın sorumluluğunda. Yerel üretimi arttırmanın, dışa bağımlılığı en aza indirmenin dışında enflasyon ile mücadelede kullanılan silahlardan en etkilisi ise faizler. Genelde enflasyon sorunu yaşayan ülkeler, faiz arttırarak bir çözüm arıyor. Aksini yapan ülkelerde ise enflasyon kontrol edilemeyecek seviyelere tırmanıyor, halk ciddi bir ekonomik sıkıntı sarmalına dolanıyor.
Kuzey Kıbrıs'ta enflasyon ölçümünü Devlep Planlama Örgütü (DPÖ) yapıyor.
2021 yılında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 46.09 olarak kayıtlara geçti.
Bir not eklemek lazım buraya. Dediğimiz gibi enflasyon, hayat pahalılığının ölçümlenmiş hali. İşte burada dikkat çeken soru şu olmalı: Nasıl ölçülüyor? Sonuçlar sağlıklı mı?
Örneğin Türkiye'de kış günü kömür, soba gibi ürünler yerine, masa tenisi topunun... Yaz günlerinde kar zincirinin enflasyon sepetinde olduğunu düşünürsek, sanki sonuç çok da sağlıklı durmuyor. O yüzden enflasyon tanımları genelde hükümetin enflasyonu ve halkın gerçek enflasyonu diye yorumlanıyor.
Enflasyon İle Mücadele
Halkın cebine yansıyan enflasyon yükünü hafifletmek ise hem maliyenin, hem de para politikalarını üreten Merkez Bankası'nın sorumluluğunda. Yerel üretimi arttırmanın, dışa bağımlılığı en aza indirmenin dışında enflasyon ile mücadelede kullanılan silahlardan en etkilisi ise faizler. Genelde enflasyon sorunu yaşayan ülkeler, faiz arttırarak bir çözüm arıyor. Aksini yapan ülkelerde ise enflasyon kontrol edilemeyecek seviyelere tırmanıyor, halk ciddi bir ekonomik sıkıntı sarmalına dolanıyor.
Kuzey Kıbrıs Enflasyon RakamlarıKKTC ekonomisi için de enflasyon çözüm bekleyen sorunlardan biri. Üstelik Kuzey Kıbrıs halkı enflasyonu iki türlü yaşıyor. Hem Türk Lirası kaynaklı enflasyon, hem de sterlin kaynaklı enflasyon...
Kuzey Kıbrıs'ta enflasyon ölçümünü Devlep Planlama Örgütü (DPÖ) yapıyor.
2021 yılında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 46.09 olarak kayıtlara geçti.
EKONOMİ KIBRIS
İLGİLİ HABER
Kuzey Kıbrıs İş Dünyasında Pandemi Belirsizliği