Aile şirketlerinde kalıcılığı sağlamanın yolları neler?
Kuşaklar arasındaki diyalog ve işbirliği anlayışı teknoloji kadar hızlı bir şekilde değişmediği için yönetimde bakış açısı ve üslup farklılıkları her geçen yıl biraz büyür ve şirketin varlığını tehdit eder. Aşağıdaki öneriler aile şirketlerinin sürekliliğine katkıda bulunabilir:
*Çocuklara adil davranın: “Büyük ağabey”e öncelik verme geleneği artık geçmişte kaldığı için çocuklar arasında görev dağılımı ve kazancın paylaşımında ayırım yapmayın. Tam eşitlik sağlamak zor alabilir ama kararlarınızın adil olması sürtüşmeleri büyük ölçüde azaltabilir. Erkek ve kız çocuklar arasında ayırımcılığın şirketi sıkıntıya sokacağını unutmayın.
*İşleri tanımlayın: Aile şirketiniz ne kadar küçük olursa olsun her görev ve eleman için bir “iş tanımı” yapın. Aile bireyleri arasındaki işbölümünü de yazıya dökün.
*Aileyi kayırmayın: Şirkette çalışan aile bireylerinin aylıklarını piyasa koşullarına göre belirleyin. Akrabalara gerekenden yüksek ücretler verilmesi, şirket çalışanlarının motivasyonunu eksiltir, performansını düşürür.
*Ölçünüz ’performans’ olsun: Şirkette ödüllendirmenin kıdeme, yaşa veya aileye yakınlığa göre değil de performansa göre belirlenmesi sorunları azaltır. Aile bireyleri ve yöneticiler için belirli dönemler itibariyle performans kriterlerinin belirlenmesi bireysel tartışmaları önler.
*Yeteneğe önem verin: 19. yüzyıl Amerikası’nın en zenginlerinden olan Andrew Carnegie, mezar taşına “Burada kendinden daha iyi olanları işe alan bir adam yatıyor” diye yazdırmıştı. Siz de mali imkânlarınızın el verdiği ölçüde yetenekli elemanlar çalıştırın ve onların yaratıcı fikirlerinden yararlanmaya bakın.
*Çocukları deplasmana çıkarın: Çocuğunuzu iş hayatına ailenin işyerinde değil de herhangi bir işyerinde başlatın. Kendini kanıtladıktan sonra baba ocağına kesin dönüş yapan genç yönetici adayı deplasmanda edindiği deneyimle aile şirketinin sorunlarını daha net görebilir.
*İyi iletişim kurun: Aile şirketindeki sorunları ancak iyi iletişim ile çözebilirsiniz. Bölük pörçük kısa tartışmalar yerine ayda iki kez aile toplantısı düzenleyerek gündemdeki konuları enine boyuna tartışın.
*Görüş birliğini amaçlayın: Bazen aynı kuşaktan aile bireyleri arasındaki görüş ayrılıkları, kuşaklar arasındakinden daha da ağır basabilir. Gerek kuşaklar arası gerekse kuşaklar içi düşünce ve yöntem farklılıklarını gidermek için tüm kararları oybirliği ile almaya gayret edin.
*Kurula bağımsız üye alın: Yönetim kurullarının, kuşaklar arasındaki yöntem ve yönetim tarzı tartışmalarında hakemlik edebilecek bir bileşime sahip olmaları sağlandığında diyalog kolaylaşır. Yönetim kurulunun bazı üyelerinin şirket dışından gelen finans, hukuk ve sektör deneyimine sahip olan kişiler arasından seçilmesi, iç çekişmeleri önleyebilir.
*Gecikmeyin: Aile bireyleri arasındaki çelişkileri daha başlangıç aşamasındayken çözmeye gayret edin. İşin sorunlarını evde, ailenin sorunlarını ise işyerinde tartışmaktan kaçının. Gecikme durumunda sorunlar çatallaşır ve içinden çıkılmaz hale gelebilir.
*2018 planı hazırlayın: Ailenin ve şirketin en az 10 yıllık geleceği için bir stratejik plan hazırladığınızda geleceğin risklerine daha hazırlıklı olabilirsiniz. Bu planda değişimin yaratacağı yeni fırsatlardan yararlanacak ipuçları da bulunsun.