Yatırım ve yatırımcı... Bu iki kelimeyi çok sık duyuyoruz ekonomi sohbetlerinde.
yatırım ile başlayalım..Yatırım yapmak nedir? Nasıl yapılır?Yatırım yapmak aslında gerçekten basit bir iş, paranızı sizin yerinize çalışması için bir yatırım aracına koyuyorsunuz ve ikinci bir işe girmenize gerek kalmıyor. Birçok yatırım çeşitleri var. Örneğin hisse senetleri’ tahviller, yatırım fonları ya da gayrimenkul gibi. Bunlara yatırım yapmak için çok büyük paralara da ihtiyacınız yok. Tek yapmanız gereken doğru ve bilinçli bir yol haritası çizip, o doğrultuda ilerlemek.
İşte sizin için 10 adımda doğru yatırım... 1- Araştırma yapın
Yatırım yapmaya başlamadan önce çok iyi araştırmalısınız. Bilgi sahibi olmadan yatırım yapmak, yüzme bilmeden dibini göremediğiniz bir suya atlamak gibi olur. Yaşam giderleriniz, kredi borçlarınız ve gereksiz kredi kartı harcamalarınız, yatırım yapmak için geriye pek bir birikim bırakmayabilir. Bunun için harcamalarınızı da kontrol altına almalısınız.
2-Bilgi sahibi olun
Yatırım yapmak için finans uzmanı olmanıza gerek yok fakat bazı terimleri bilmeniz size daha sağlıklı kararlar vermenize yardımcı olacaktır. Hisse senedi, tahvil, yatırım fonu gibi paranızı koyabileceğiniz araçları iyi öğrenin. Ayrıca, yatırımlarınızın faydalı olmasını istiyorsanız finansla daha çok ilgilenmelisiniz. Piyasayı okumayı öğrenmeli, portfolyönüzü nasıl daha iyi hale getirebileceğinizi araştırmalısınız. Bunun için başarılı yatırımcılar tarafından yazılan kitapları okuyabilirsiniz. Onların başarı hikayeleri sizde hayatınıza yön verecek düşünceler uyandırabilir.
3-Amacınızı belirleyin
Gerekli miktarda parayı ayırıp, nasıl yatırım yapabileceğinizi öğrendikten sonra yatırım yapmaktaki amacınızı belirlemelisiniz. Evet tüm yatırımcıların amacı parasına para katmak olduğu gibi hepsinin deneyimleri ve ihtiyaçları da farklıdır. Geliriniz, ne kadar risk almak istediğiniz, mal varlıklarınızın değeri gibi faktörler yatırımınızı doğrudan etkiler. Ayrıca, hangi yatırımın sizin için iyi olacağı, doğrudan sizinle ilgilidir. İş hayatına yeni atılmış genç bir insanla, emekliliğini doldurmuş bir kişinin hem ihtiyaçları hem beklentileri farklılık gösterecektir. Bu yüzden, yatırım yapmadan önce hedefinizi iyi belirlemelisiniz.
4- Limitlerinizi belirleyin
Sizin için hangi yatırım aracının iyi olacağına karar vermeden önce ne kadar risk alabileceğinize düşünün. Yatırımınızdaki önemli bir düşüş sizi zayıflatır mı? Maceracı bir insan mısınız? Yoksa garantici mi? Yatırımınızı yapmadan önce bu sorulara cevap bulabilmelisiniz. Risk alma isteğiniz yaşınıza, gelirinize ve hedeflerinize göre değişecektir.
5- Ne çeşit bir yatırımcı olduğunuza karar verin
Çok sık yapılan yanlışlardan bir tanesi de hedeflerin ve risk alma isteğinin uyuşmamasıdır. Hem paranızı tamamen güvende tutup hem de yüksek riskler alamazsınız. Garantici yatırımcılar genellikle paralarının yüzde 70 – 75 ‘ini düşük riskli yatırımlara yönlendirirler. Hazine bonosu gibi kalanıyla da güvenilir şirketlerin hisse senetlerini almayı tercih ederler. Öte yandan daha agresif olan yatırımcılar ise yüksek riskler alıp neredeyse paralarının tamamıyla hisse senedi alırlar. Siz hangi gruptansınız?
6- Yatırımınızın masraflarını iyi hesaplayın
Yaptığınız yatırımların masrafları getirisinden daha fazla olabilir. Mesela, aktif bir yatırımcıysanız ve hisse senetleri ile oynuyorsanız brokerlar sizlerden yüksek komisyonlar isteyebilir. Eğer bu işte yeniyseniz paranızı daha düşük komisyonlu, masrafı az olan işlere yatırmanız sizin için artı olacaktır. Ayrıca, paranızı yatırım fonlarına koyarken, bankaların önünüze çeşitli komisyonlar koyduğunu unutmayın bu yüzden size sundukları seçenekleri iyi değerlendirmeye çalışın.
7- Bir uzmandan yardım alabilirsiniz
Ayırmak istediğiniz zamana ve almak istediğiniz riske göre bir uzmanla anlaşabilirsiniz. Unutmayın, yatırım uzmanı seçmek ciddi bir iştir ve bunu yaparken kişinin ününe, performansına ve referanslarına dikkat etmelisiniz. Size sunacağı yatırım planı ve fazladan sağlayacağı hizmetleri göz önünde bulundurun.
8- Yatırımınızı seçin
Neye yatırım yapacağınız sizin portföyünüzü oluşturan temel ögelerden biri olacak. Eğer garantici bir insansanız ve yatırımlarınızı buna göre şekillendirmek istiyorsanız o zaman yatırım portföyünüz düşük riskli, gelirinizi arttırmaya yönelik ürünlerden oluşacaktır. Devlet tahvilleri, hazine bonoları, vadeli mevduat hesapları gibi. Paranızı yönetirken, hepsini bir yatırım aracı altında tutmadığınıza dikkat etmeniz gerekir. Çeşitli hisse senedi ve tahvillere yatırım yapmalı, düzenlü para getiren bir gelir oluşturmalı ve bir kısmını nakit olarak saklamalısınız. Böylece paranızı 3’e bölmüş ve risk oranını azaltmış olursunuz.
9- Duygularınızı işinize karıştırmayın
Endişelerinizin ya da hırslarınız yatırımınızı yönlendirmesine izin vermeyin. Bu sizin kazancınızı sınırlayabilir ya da kaybınızı arttırabilir. Unutmayın kısa dönemli dalgalanma normal karşılamalı ve paniğe kapılmamalısınız. Hırsınız yüzünden, satmanız gereken hisse senedini bekletip daha çok kazanmak isteyebilir ve bu nedenle bir düşüş yaşayabilirsiniz. Endişeleriniz, kar edecekken erkenden sizi satmaya zorlayabilir. Yatırım yapma konusunda istikrarlı olmak istiyorsanız, ne kadar risk almak istediğinizi tekrar gözden geçirmeli ve daha garantici bir yaklaşım sergilemeye başlamalısınız.
10- Yatırımlarınızı sürekli gözden geçirin ve değişimlerden haberdar olun
Yatırımlarınızı çeşitlendirdikten bir süre sonra daha farklı alanlara ağırlık vermek isteyebilirsiniz. Çünkü piyasa değişkendir ve sizin piyasayı sürekli takip ederek ürünler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Böylece yatırımlarınızı daha sağlıklı bir şekilde düzenleyebilir ve kazancınızı maksimum seviyeye çıkarabilirsiniz.