Yapay Zekâ, İnsalık için Fırsat mı, Tehdit mi?
Teknoloji dünyasında son dönemin en büyük tartışma konularından biri yapay zekâ. Kimileri yapay zekânın insanlık için hayati bir risk, kimileri ise büyük fırsat olduğunu savunuyor. Peki, yapay zekâ gelecekte neleri değiştirecek? Türkiye'nin ilk yapay zekâ uygulamasını geliştiren Etiya'nın CEO'su Aslan Doğan, cevaplıyor...
1. Yapay zekânın genellikle olumsuz neticelerine dikkat çekilse de yapay zekâ hayatımızı olumlu yönde nasıl değiştirecek?
Günümüzde işlerin çoğu rutine binmiş durumda, tekrarlayan işler var. Çok az kısmında insanlar yaratıcılık kullanıyorlar. Kendi işlerine odaklanıp, kendilerini, işlerini geliştirebildikleri zaman çok çok az. Dolayısıyla ben yapay zekanın insanın yaratıcı ve duygu ile ilgili taraflarını geri getireceğini düşünüyorum. Onun dışında rutin olan, makineler tarafından yapılabilecek işlerin, ya da yazılımla halledilebilecek işlerin, aslında sıkıcı olanın robotlar ve yapay zekâ tarafından devralınacağını, insanın daha güçlü olarak geri geleceğini düşünüyorum. Daha yaratıcı, daha verimli, çalışanların yaptığı işte daha tatmin olan bir duruma gelecektir. Ayrıca yeni iş alanı ve fırsatlarının çıkacağını düşünüyorum.
2. Yapay zekânın yok ettiği iş imkanları nasıl telafi edilir?
İnsanlar önce 'saving' alanlarına yoğunlaşıyor. Yani ben şu ana kadar yaptığım işlerimin ne kadarını yapay zekâ ile daha verimli hale getirebilirim bunu sorguluyor. Bu problem aslında mevcut verimli çalışan, gerçekten optimize işletmeler için bir tehdit değil bence. Ama bir şekilde var olan işlerini optimize etmemiz, verimliliği düşünmemiş organizasyonlar için bir probleme yol açtığını hep birlikte görüyoruz. Birçok işletme de yapay zekâ verimlik, optimizasyon imkanı sağlayacak ama bu işlerin ne kadarını yapay zekânın devralması o kurumun ne kadar verimli çalışacağı ile ilgili bir konu.
3. Yapay zeka yok edeceği kadar iş imkanı sağlayabilir mi?
Geçmişteki dönüşümlerde, izlerini yüzyıl iki yüzyıl boyunca izleyebiliyorduk. Filozoftan, toplum bilimci sosyologların uzun süre araştırdıkları, üzerine tezler yazdıkları dönüşümlere sebep oluyordu. Mesela Sanayi Devrimi işçi sınıfı diye bir kavram ortaya çıkardı. İdeolojileri ortaya çıkardı. İnsanlar bunları konuştular, toplumsal etkilerini tartıştılar. Bir sürü toplumsal dönüşümü anlatan tez ortaya çıktı. Teknolojideki gelişim o kadar hızlı ki bahsettiğimiz dönüşümler 5-10 yıl içinde yeni bir şey çıkıyor, toplumu, üretim şekillerini tümden değiştirebiliyor. Dolayısıyla ne kadarına sebep olur, net bilemiyorum ama geçmiş deneyimlere baktığımız zaman yeni gelen her şey bazı şeyleri, eskiye dair olan, artık dönemini bitirmiş olan üretim biçimlerini ortadan kaldırdığı gibi, yeni ve hep daha fazla imkân sağladığını görüyoruz. Sanayi devrimi bunlardan bir tanesi. Mobil bunlardan bir tanesi. Dolayısıyla yapay zekânın da korktuğumuz kadar işsizliğe sebep olacağını düşünmüyorum, hangi alanda nasıl kullanılacağı konusu daha kıymetli, asıl tehdidi orada görüyorum.
4. yapay zeka ile birlikte genç girişimcileri bekleyen fırsatlar neler olur?
Bazı dönüşümler ortaya çıkan yeni fırsatlar sadece belli alanları ilgilendirir. Mesela tıpta gen haritası çözüldü, bununla birlikte tıp dünyasında ciddi bir devinim oluştu. Bu daha çok tıp dünyasını değiştiren, bir konu. Oluşturduğu sektör değişimine bakıldığında sınırlı bir alanda kalıyor. Ama yapay zekâ bütün sektörleri yatay olarak kesiyor. Dolayısıyla bütün çalışanları, ister otomotiv, ister hizmet, ister tarım olsun, ister sağlık, eğitim olsun bütün alanda çalışan, uzmanlığı olan herkesin yeni fırsatlar tanıyor. Tam da kendilerini var olan üretim biçimlerinden, çalışma tarzlarından bir üst noktaya taşıyabilecekleri, uluslararası hâle getirebilecekleri yeni bir fırsat söz konusu. Dediğim gibi ülke olarak yeterince değerlendiremediğimiz bazı fırsatlar oldu, mesela Cloud ve mobil teknolojiler gibi, bu dönüşümlerdeki en büyük fırsatları değerlendiren birkaç şirket dışında bu fırsatları yeterince değerlendiremedik. Şu anda da bütün girişimcilerin bir anda dünyanın her yerinde iş yapabilmeleri, uzmanlıklarını aktarabilmeleri gibi bir fırsat söz konusu. Dolayısıyla yapay zekâyı bütün girişimciler için bir fırsat olarak görüyorum ben.