“43 NOKTADA, 410 BİSİKLET"
Velespeed nedir?Velespeed şu anda kurmuş olduğumuz bir ulaşım sistemi; bisiklet kiralama noktası değil yani sadece. Lefkoşa’nın içinde 43 noktaya kuruyoruz. Bunların 5 tanesi Yakındoğu Üniversitesi’nin içerisinde, geri kalan 38 tanesi de Lefkoşa’nın değişik yerlerinde olacak. Lemar’lar ve belediye ile işbirliği içerisinde yaptığımız ve lokal belediye ile kar paylaşımı yapacağımız bir sistem. Bir noktadan bisikletinizi alıp istediğiniz herhangi bir noktaya 350 metre ile 400 metre arası istasyonların önünden geçerek, istediğiniz noktaya park edip istediğiniz noktaya ulaşmanızı sağlayacak. Peki Yakındoğu Üniversitesi’nden bisikleti aldık, belediyede bir işimiz var. Bisikleti bırakmamamız için bir istasyon olacak mı yakınlarda?Belediyenin tam önünde bir istasyonumuz var ya da orada olmasa bile terminalde var. 350 metre arası istasyonlar var dediğimiz gibi... Bisikletleri geri götürmeye gerek yok, en yakınınızdaki istasyona bırakabilirsiniz.“ 365 GÜN KULLANILABİLİR
BİR SİSTEM KURDUK”
Nereden çıktı bu fikir?Biz 2012 yılında bir fizibilite yapıyorduk. Bir müşterimiz için alışveriş merkezi dizayn ediyorduk. Bunu yaparken; Kıbrıs halkının inşaat için harcadığı paranın ulaşım için harcadığı paradan daha az olduğunu gördük. Ve ulaşım için bu kadar parayı nereye harcıyoruz diye düşündük. Gördük ki sadece binek araçlarımıza ve yollarımıza harcıyoruz. Aile içinde çok büyük bir masraf olduğunu fark ettik. Bir arabanın bir yıllığa maliyeti 7000 TL - 9000 TL arası. Bunun içinde arabanın benzini, servisi, seyr-ü seferi, lastiği, yıpranması var; ki bu orta halli bir araba. Hafif lükse kaçan bir arabada 12000 TL - 13000 TL’ ye kadar çıkabiliyor. Ve orta ya da alt seviyede bir aile 2 arabasız hiçbir yere gidemiyor şu anda. Çünkü iklimimiz sıcak bir iklim. Aslında yapılan seyahatlerin 6 km-7 km den daha az olduğunu gördük. Kısa mesafe ulaşımlar için kullanıyoruz araçları. Yürümek biraz zor geliyor bizim bu havalarda. Bu nedenle velespeed sistemini kurduk. Lefkoşa için çok uygun bir sistem çünkü Lefkoşa hem düz hem yıl boyunca kullanılabilir. Kanada gibi, Amerika gibi ülkelerde karlı havalar oluyor ve bu sistem 6 ay kapanıyor. Ama bizde öyle bir şey yok. 365 gün kullanılabilir bir ulaşım sistemi kurduk. Peki amacınız nedir?Amacımız, Lefkoşa halkının ulaşım giderlerini kısmak, azaltmak. Biz 1 yıllık üyeliği 339 TL’ye veriyoruz. Lefkoşa halkı için bu yıllık üyelik fiyatı günlük olarak hesapladığınızda 92 kuruşa geliyor. Yani isterseniz günlük 92 kuruş verip 24 saat bisiklet sürebilirsiniz. Bu öğrenci hayatını değiştirmeye yönelik bir çalışma da olacak. Çünkü ülkemizde toplu taşıma olmadığı için üniversitenin kendi otobüslerini kullanmak zorunda kalıyorlar ya da yürüyorlar. Bu onlara ulaşım sistemi olarak bir alternatif oluyor. Üyelik için nasıl bir prosedür uygulanacak?3 değişik satın alma yöntemimiz var. İlk olarak websitemiz olan velespeed.net’ten yıllık üyeliklerini yapabilirler. Biz size bir üyelik kartı gönderiyoruz. Siz bu kartla istediğiniz park yerinden bisikleti alıp kullanabiliyorsunuz. Kilit sistemi de bu kartla sağlanacak. Ve 4 dil seçeneğimiz var; Fransızca, İngilizce, Türkçe ve Rusça. İleriki dönemlerde yaygınlaştırıp Girne’ye, Magusa’ya, başka turistik yerlere de kurabiliriz diye bu sistemi de getirdik. Dokunmatik ekranlı istasyona gidip, oradan ekranları izleyip, kredi kartınızı verip, oradan da kiralayabiliyorsunuz. Yıllık üyelikleri sadece web sitesinden yapabiliyorsunuz. Çeşitli üyeliklerimiz var. Birincisi tek kullanımlık olarak; yani tek sürüşlük, saatlik üyelik, mesela yarım saatlik bir bisiklet ihtiyacınız için. İkincisi günlük üyelik. 24 saatlik üyelik olup; yarım saatte bir herhangi bir istasyona getirmek suretiyle alabiliyorsunuz. Ücretler nedir?Yıllık üyelik 339 TL. Günlük üyelik 19.90 TL. Tek sürüş 8 TL. Birde esnek paketlerimiz var. Bunları daha çok Kıbrıslılar için dizayn ettik. Çünkü yarım saatte bir getirmek istemezler. Gidilebilecek iki nokta arası ortalama 17 dakikadır. Fakat biz yarım saat veriyoruz ki rahat rahat acele etmeden getirebilsinler. Eğer ki hafta sonu bisikletle dağa çıkıp gezinti yapmak isteyen yarım saatte bir bu şekilde uğraşmak istemeyenler için 100 dakikalık ve 300 dakikalık kontörlü paketlerimiz olacak. Bu pakette 49.90 TL. Toplamda 410 bisiklet var 43 noktada. Diğer şehirlerde ne zaman başlayacak?ODTÜ ile bir anlaşmamız olacak. Mağusa Belediyesi, İskele Belediyesi ile anlaşma aşamasındayız. Seçimden sonrada Girne Belediyesi’ne ile görüşeceğiz.“HALKIN ULAŞIM SİSTEMİ”
Bu sistem kime ait?Bu halkın ulaşım sistemi. Belediye ve Lefkoşa halkına ait bir sistem. Belediye ile ciro paylaşımı yapıyoruz. Belediye başkanı da buradan gelecek geliri yol yapımına ayıracağını söyledi. Trafikte bisiklet sürmek tehlikeli mi?Değil. Çünkü bisiklet bir taşıt. Motosiklet gibi araba gibi yolda da gidebilir. Bir bisiklet yolu şart değildir. Tarih boyunca Lefkoşa ya da Kıbrıs’ın her yerinde bisiklet sürülmüştür. Kimse de bisiklet yolu yok diye serzenişte bulunmamıştır. Ben birkaç yıldır ulaşım için kullanıyorum bisikletimi, hiçbir tehlike de yaşamadım. Aslında Kıbrıslılar bisiklete karşı biraz daha duyarlı. Yollarda bisiklet kullanmak Kıbrıs için tehlikeli bir durum değil. Ayrıca bu sistemin sadece ulaşım dışında ekonomik yararı da olacak. Londra’da %5’e ulaştı bu ulaşım sisteminin kullanımı. En başta onların da yolları bizim gibiydi ama zamanla bisikletlilerin 50 - 60 km hız yapabilmeleri için bisiklet yolları yapmaya başladılar.“15 DAKİKA BİSİKLET SÜRMEK KALP KRİZİ RİSKİNİ AZALTIYOR”
İnsanlar nasıl karşıladı?İnsanlar ne kadar profesyonel olacağından emin değiller. Biz de onun için uğraşıyoruz, mükemmel olması için. İlk kez Türkçeye çevrildi. O aşamada biraz problem yaşadık. Çeviri sorunu yaşadık. Tabi bunlar düzeltilebilir durumlar. Gönüllü bir ekip kurduk bu problemleri düzelmeleri için. Sağlık Bakanlığı ile lansman sürüşü yaptık, “ sağlıklı yaşam” adı altında. Günde 15dk bisiklet süren bir insanın kalp krizi riski %72 azalıyor. Kıbrıs’ta kalp krizi 2. ölüm oranı. Bunun yanı sıra eğer %5 kullanım oranına ulaşırsak Lefkoşa’da, devletin benzin tasarrufu yıllık 12 milyon TL olacak. Bu petrol üreten ülkelere giden 12 milyon TL ülkemizde kalacak. Londra’da yapılan araştırmaya göre, araba yerine bisiklet kullanan insanlar mesela kahvecinin yanından geçerken kahve kokusunu aldığı için yada fırının yanından geçerken ekmek kokusunu aldığı için daha çok harcama yapmaya yatkın oluyorlar. Stres azalıyor aynı zamanda, daha çok sosyalleşebiliyor. Trafik kanununa göre de bisiklet çevreye zararı olmayan, çevre kirliliği yaratmayan bir taşıt olduğu için trafiği rahatlatıcı etkisi var. Peki Lefkoşa’da bunu görür müyüz?Park yeri sorunu olan bir yer Lefkoşa. Surlar içine mesela gidip bisikletle dolaşmak isteyenler olacaktır. Dereboyu da aynı şekilde. Bir araba park alanına, biz 6 tane bisiklet koyabiliyoruz. Bu normal yerlerin park kapasitesini de 6 kat arttırıyor.